Δικαιώματα επιβατών σε πτήσεις στην Ε.Ε.

Η νομοθεσία της Ε.Ε. σχετικά με τα δικαιώματα επιβατών αεροπορικών μεταφορών είναι επισήμως γνωστή ως ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθμ. 261/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 11ης Φεβρουαρίου 2004. Καθώς η επίσημη ονομασία του είναι υπερβολικά μακροσκελής, θα τον αποκαλούμε για λόγους συντομίας ΕΚ 261. Πρόκειται για έναν ευρωπαϊκό νόμο που απαιτεί από τις αεροπορικές εταιρείες να αποζημιώνουν τους επιβάτες σε περιπτώσεις μακρών καθυστερήσεων, ματαιώσεων πτήσεων και άρνησης επιβίβασης.

Οι επιβάτες πτήσεων της Ε.Ε. δικαιούνται βάσει του ΕΚ 261 αποζημίωση ύψους έως και 600 ευρώ για καθυστέρηση πτήσης 3 ωρών και πλέον. Το αν αξίζετε ή όχι αποζημίωση και το ύψος αυτής, καθορίζονται από πολλούς παράγοντες. Στις επόμενες ενότητες θα σας απαντηθούν οι ερωτήσεις που τυχόν έχετε.

Φυσικά, οι περισσότερες διαδρομές εντός της Ευρώπης καλύπτονται. Εκτός του εναέριου χώρου της Ε.Ε., καλύπτονται και η Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία και οι αποκαλούμενες «εξόχως απόκεντρες περιοχές» (Γαλλική Γουιάνα, Μαρτινίκα, Μαγιότ, Γουαδελούπη, Ρεϋνιόν, Άγιος Μαρτίνος, Μαδέρα, Αζόρες και Κανάριοι Νήσοι).

Καλύπτονται και πολλές διεθνείς πτήσεις. Εάν η πτήση σας αναχωρεί από αεροδρόμιο της Ε.Ε., καλύπτεται. Εάν αναχωρεί από αλλού, αλλά ο προορισμός της είναι η Ε.Ε., η κάλυψη εξαρτάται από την αεροπορική εταιρεία – εάν πρόκειται για ευρωπαϊκό μεταφορέα, η πτήση σας καλύπτεται πάντα. Είμαστε ασαφείς; Σας παραθέτουμε έναν απλό πίνακα για βοήθεια:

Σε μερικές περιπτώσεις, οι διαταραγμένες πτήσεις εκτός της Ε.Ε. ίσως να είναι επιλέξιμες για αποζημίωση δυνάμει του ΕΚ 261 εάν συνδέονται με πτήση που καλύπτεται, εκτελείται από τον ίδιο αερομεταφορέα και είναι μέρος της ίδιας κράτησης (υπό έναν αριθμό αναφοράς κράτησης). Για να μάθετε εύκολα εάν η πτήση σας καλύπτεται, χρησιμοποιείστε τον έλεγχο επιλεξιμότητας της AirHelp.

Καλύπτονται μόνο οι καθυστερήσεις πέραν των τριών ωρών

Η στιγμή άφιξης δεν είναι όταν οι τροχοί εφάπτονται του εδάφους στον διάδρομο προσγείωσης, αλλά όταν το αεροσκάφος σταθμεύσει στη θύρα αποβίβασης και η πόρτα ανοίξει.

Οι έκτακτες περιστάσεις δεν καλύπτονται

Οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν, επίσης, να αποφύγουν την ευθύνη, εάν η καθυστέρηση οφείλεται στις επονομαζόμενες «έκτακτες περιστάσεις». Τέτοιες περιστάσεις μπορεί να υφίστανται σε περιπτώσεις, σοβαρών ιατρικών περιστατικών, απεργιών εργαζομένων, δυσμενών καιρικών συνθηκών, περιορισμών στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, ξαφνικής δυσλειτουργίας του  ραντάρ του αεροδρομίου, σαμποτάζ, πολιτικής αστάθειας, τρομοκρατικών ενεργειών…και άλλα.

Οι όχι και τόσο έκτακτες περιστάσεις θα έπρεπε να καλύπτονται

Οι αεροπορικές εταιρείες συχνά επικαλούνται ως λόγο καθυστέρησης των πτήσεων τις «τεχνικές δυσχέρειες» ή «επιχειρησιακές περιστάσεις». Τα καλά νέα είναι πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Ε.Δ.) έχει επανειλημμένως δηλώσει πως οι λόγοι αυτοί δε μπορούν να χαρακτηριστούν ως «έκτακτες περιστάσεις», με άλλα λόγια δεν επαρκούν για να απαλλαγούν οι αεροπορικές εταιρείες από τις υποχρεώσεις τους βάσει του ΕΚ 261.

Υπό την προϋπόθεση ότι η πτήση σας είναι επιλέξιμη, το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τρεις παράγοντες. Συγκεκριμένα από:

• την απόσταση του ταξιδιού

• το εάν πρόκειται για πτήση εντός ή εκτός της Ε.Ε.

• τη διάρκεια της καθυστέρησης – επαναλαμβάνουμε, καλύπτονται μόνο καθυστερήσεις 3 ωρών και πλέον

Ακούγεται περίπλοκο; Γι’ αυτό φτιάξαμε εδώ έναν πίνακα που το εξηγεί:

Όπως αναφέραμε ήδη, η απόσταση του ταξιδιού είναι ένας παράγοντας για τον καθορισμό της αποζημίωσης που δικαιούστε (βλέπε άνω «Πόση αποζημίωση δικαιούμαι για την καθυστέρηση της πτήσης μου;». Όταν όμως έχετε ένα ταξίδι πολλαπλών πτήσεων, είναι δυνατόν να υπολογιστεί ένα τμήμα μόνο του ταξιδιού αυτού στην αποζημίωσή σας. Για να το διαπιστώσετε, πρέπει το ταξίδι σας πρώτα να πληροί τα εξής κριτήρια:

• Όλες οι πτήσεις πρέπει να είναι μέρος της ίδιας κράτησης και να μην έχουν αγοραστεί μεμονωμένα.

• Η διαταραχή της πτήσης σας πρέπει να είναι επιλέξιμη βάσει του ΕΚ 261 (δείτε πιο πάνω «Ποιες πτήσεις καλύπτονται από τον ΕΚ 261;»).

• Η καθυστέρηση στον τελικό σας προορισμό πρέπει να είναι 3 ωρών και πλέον.

Όταν σημειώνεται μια διαταραχή πτήσεως που πληροί τα άνω κριτήρια, ο μεταφορέας που εκτελεί την πτήση αυτή οφείλει να σας αποζημιώσει. Για τον υπολογισμό της απόστασης, υπολογίζονται τόσο η διαταραγμένη πτήση όσο και τα όποια σκέλη ταξιδιού την ακολουθούν. Ίσως υπολογιστούν και σκέλη που προηγούνται της διαταραχής, εάν εκτελέστηκαν από τον υπεύθυνο για την καθυστέρηση μεταφορέα και δεν υπήρξαν ενδιάμεσες πτήσεις από διαφορετικό αερομεταφορέα.

Εν κατακλείδι, εάν μια αεροπορική εταιρεία προκαλέσει ένα πρόβλημα, τότε είναι  συνήθως υπεύθυνη για όλες τις πτήσεις που εκτελεί, ακόμη και για αυτές που προηγούνται της διαταραχής, καθώς και για όλες τις μετέπειτα πληγείσες πτήσεις, ακόμα κι αν εκτελέστηκαν από διαφορετική αεροπορική εταιρεία.

Ας υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι ταξιδεύετε από το Λος Άντζελες στη Βαρσοβία σε τρεις πτήσεις ως εξής:

Λος Άντζελες => Νέα Υόρκη => Λονδίνο => Βαρσοβία

Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι η πρώτη πτήση εκτελέστηκε από έναν αερομεταφορέα των Η.Π.Α., όπως η εταιρεία Delta, και τα δύο τελευταία σκέλη του ταξιδιού από την British Airways, έναν αερομεταφορέα της Ε.Ε.. Εάν η πτήση από Λονδίνο προς Βαρσοβία καθυστερήσει για περισσότερο από 3 ώρες, τότε τα τελευταία δύο σκέλη συνυπολογίζονται κανονικά στην επιλέξιμη απόσταση. Αυτό ισχύει για το ταξίδι από Νέα Υόρκη προς Βαρσοβία. Το πρόβλημα σημειώθηκε σε πτήση που καλύπτονταν από τον ΕΚ 261 και καθώς η British Airways εκτελούσε και την πτήση από Νέα Υόρκη προς Λονδίνο, συμπεριλαμβάνεται και αυτή η απόσταση, αν και προηγείτο της διαταραχής της πτήσης.

Εάν όμως είχε προκληθεί η καθυστέρηση στην πτήση από Λος Άντζελες προς Νέα Υόρκη, η πτήση δεν θα καλύπτονταν από τον ΕΚ 261 (βλέπε άνω «Ποιες πτήσεις καλύπτονται από τον ΕΚ 261;»).

Αν και ο κανονισμός αυτός τυγχάνει γενικής ισχύος, μερικά δικαστήρια της Ε.Ε. ερμηνεύουν τον κανονισμό διαφορετικά και ίσως να μη συμπεριλαμβάνουν προηγούμενες συνδέσεις πτήσεων στην επιλέξιμη απόσταση. Ο καλύτερος τρόπος για να μάθετε εάν η πτήση σας είναι επιλέξιμη, είναι να χρησιμοποιήσετε τον έλεγχο επιλεξιμότητας της AirHelp.

Εάν αποφασίσετε να απαιτήσετε αποζημίωση χάρις στον ΕΚ 261, να περιμένετε μια αμυντική αντίδραση από την αεροπορική εταιρεία – ακόμα κι αν έχετε το νόμο με το μέρος σας, καθώς δε θα είναι ιδιαίτερα πρόθυμη με την προοπτική να σας αποζημιώσει. Για να έχει το αίτημα αποζημίωση σας τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες επιτυχίας, σας παραθέτουμε μερικές συμβουλές:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με τη προβληματική πτήση και όλες τις εναλλακτικές πτήσεις που σας προσφέρθηκαν, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-tickets) και κάρτες επιβίβασης.

• Ζητήστε από το πλήρωμα εδάφους να σας ενημερώσει για το λόγο που προκάλεσε το πρόβλημα.

Κρατήστε μερικές σημειώσεις για την φύση του προβλήματος, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής ώρας άφιξης στον προορισμό σας. Κάθε πληροφορία που μπορείτε να συλλέξετε – όπως για παράδειγμα φωτογραφίες από τις οθόνες πληροφοριών αναχώρησης πτήσεων στο αεροδρόμιο ή κάθε είδους επικοινωνία με την αεροπορική εταιρεία, στην οποία επιβεβαιώνεται η διαταραχή(καθυστέρηση, ακύρωση, άρνηση επιβίβασης), – θα φανεί χρήσιμη για την υποβολή του αιτήματός σας.

Το δικαίωμά σας για αποζημίωση βάσει του ΕΚ 261 κάποια στιγμή εκπνέει. Για το λόγο αυτό, είναι σημαντικό να γνωρίζετε για την προθεσμία παραγραφής του αιτήματός σας. Η προθεσμία αυτή διαφέρει από κράτος σε κράτος και εξαρτάται από το που διατηρεί η αεροπορική εταιρεία την έδρα της ή από το δικαστήριο που έχει τη δικαιοδοσία επί των υποθέσεων που αφορούν την αεροπορική εταιρεία. Όπως πάντα, σας παραθέτουμε έναν εύχρηστο πίνακα:

* Για τη Δημοκρατία της Τσεχίας, εάν η πτήση πραγματοποιήθηκε το 2013 ή νωρίτερα, η προθεσμία παραγραφής ανέρχεται στα 2 έτη. Από το 2014 η προθεσμία παραγραφής ορίζεται στα 3 έτη.

** Για τη Γερμανία, η προθεσμία παραγραφής εκπνέει την τελευταία ημέρα του τρίτου έτους (για παράδειγμα, η προθεσμία παραγραφής για μια πτήση στις 25/02/2016 εκπνέει στις 31/12/2019).

Χαιρόμαστε που θέσατε αυτήν την ερώτηση! Παραθέσαμε μερικά σημαντικά στοιχεία παρακάτω, τα οποία δεν έχουν έως τώρα καλυφθεί διεξοδικά:

Δικαίωμα επιστροφής χρημάτων ή αναδρομολόγησης

Πέραν της αποζημίωσης για την απώλεια του χρόνου σας, σε περίπτωση που η καθυστέρηση της πτήσης σας ξεπερνά τις πέντε ώρες, δικαιούστε ολική ή μερική επιστροφή του αντιτίμου του αρχικού σας εισιτηρίου και μια πτήση επιστροφής στο αρχικό σημείο της αναχώρησής σας, εάν είναι απαραίτητο.

Δικαίωμα στην παροχή συνδρομής

Όταν βιώνετε μια διαταραχή στην πτήση σας και είστε καθηλωμένοι στο έδαφος, περιμένοντας την αεροπορική εταιρεία να δρομολογήσει το ταξίδι σας στον προορισμό σας, δικαιούστε  μια σειρά προνομίων, ανάλογα με τα στοιχεία της πτήσης σας. Ο μεταφορέας οφείλει να σας προσφέρει γεύματα και αναψυκτικά, αλλά και πρόσβαση σε μέσα επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων δύο τηλεφωνικών κλήσεων και μηνυμάτων φαξ ή e-mail κατά τη διάρκεια της καθυστέρησης. Εάν απαιτούνται διανυκτερεύσεις, οφείλει να σας παρέχει κατάλυμα σε ξενοδοχείο καθώς και να φροντίσει για τη μεταφορά σας από και προς το αεροδρόμιο. Ο παρακάτω εξηγεί τα κριτήρια για ένα επιτυχημένο αίτημα αποζημίωσης:

Αναβάθμιση και υποβάθμιση

Σε περίπτωση που ο αερομεταφορέας σας σάς προσέφερε εναλλακτική πτήση και σας τοποθετούσε σε θέση υψηλότερης κατηγορίας από εκείνη που αναγράφεται στο εισιτήριό σας, δε θα μπορούσε να σας επιβάλλει πρόσθετη χρέωση. Απεναντίας, εάν η θέση σας στην εναλλακτική πτήση είναι χαμηλώτερης κατηγορίας, δικαιούστε επιστροφή μεταξύ 30% και 75% του αντιτίμου του αρχικού σας εισιτηρίου.

Πρόσθετη αποζημίωση

Το δικαίωμά σας για αποζημίωση, σύμφωνα με τον κανονισμό ΕΚ 261, δε θίγει το δικαίωμά σας να ζητήσετε περαιτέρω αποζημίωση. Ο κανόνας αυτός δεν ισχύει σε περιπτώσεις, όπου οι επιβάτες παραχώρησαν οικειοθελώς τις θέσεις τους. Φυσικά, το ποσό αποζημίωσης που δικαιούστε, σύμφωνα με τον ΕΚ 261, μπορεί να αφαιρεθεί από οποιαδήποτε πρόσθετη αποζημίωση λάβετε.

Υποχρέωση ενημέρωσης των επιβατών για τα δικαιώματά τους

Το πρώτο βασικό σας δικαίωμα είναι να είστε ενήμερος σχετικά με το περιεχόμενο του ΕΚ 261. Κάθε αεροπορική εταιρεία υποχρεούται να παρέχει γραπτή πληροφόρηση όσον αφορά στα δικαιώματα των επιβατών στη θυρίδα ελέγχου εισιτηρίων της σε κάθε αερολιμένα που λειτουργεί.

Εάν δεν καταφέραμε να αποσαφηνίσουμε τη νομική διάσταση του θέματος, μπορείτε να διαβάσετε και το κείμενο του ΕΚ 261.

Εάν η πτήση σας ακυρώθηκε και η αεροπορική εταιρεία δε σας ειδοποίησε   τουλάχιστον 14 ημέρες πριν, μπορεί βάσει του ΕΚ 261 να χρειαστεί να σας αποζημιώσει. Οι επιβάτες της Ε.Ε. δικαιούνται αποζημίωση ύψους έως και 600 ευρώ για ακύρωση πτήσης, με πολλούς παράγοντες όμως να καθορίζουν τόσο την επιλεξιμότητα όσο και το ύψος της αποζημίωσης. Στις ενότητες που ακολουθούν σας παραθέτουμε όλες τις λεπτομέρειες.

Ακυρώσεις, που γνωστοποιήθηκαν 14 ημέρες πριν, δεν καλύπτονται

Η αξίωση αποζημίωσης δε θεμελιώνεται όταν η αεροπορική εταιρεία σας ενημερώνει για την ακύρωση της πτήσης σας τουλάχιστον 14 ημέρες πριν την πτήση. Η αεροπορική εταιρεία  μπορεί ακόμα και αν σας ενημερώσει νωρίτερα των 14 ημερών να αποφύγει την καταβολή της αποζημίωσης, προσφέροντάς σας μια εναλλακτική πτήση που πληροί τα εξής κριτήρια:

Οι έκτακτες περιστάσεις δεν καλύπτονται

Οι αεροπορικές εταιρείες μπορούν, επίσης, να αποφύγουν την ευθύνη εάν η καθυστέρηση οφείλεται στις επονομαζόμενες «έκτακτες περιστάσεις». Τέτοιες περιστάσεις μπορεί να υφίστανται σε περιπτώσεις σοβαρών ιατρικών περιστατικών, απεργιών εργαζομένων, δυσμενών καιρικών συνθηκών, περιορισμών στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, ξαφνικής δυσλειτουργίας του  ραντάρ του αεροδρομίου, σαμποτάζ, πολιτικής αστάθειας, τρομοκρατικών ενεργειών κλπ.

Οι όχι και τόσο έκτακτες περιστάσεις θα έπρεπε να καλύπτονται

Οι αεροπορικές εταιρείες συχνά επικαλούνται ως λόγο καθυστέρησης των πτήσεων τις «τεχνικές δυσχέρειες» ή «επιχειρησιακές περιστάσεις». Τα καλά νέα είναι πως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (Ε.Δ.) έχει επανειλημμένως δηλώσει πως οι λόγοι αυτοί δε μπορούν να χαρακτηριστούν ως «έκτακτες περιστάσεις», με άλλα λόγια δεν επαρκούν για να απαλλαγούν οι αεροπορικές εταιρείες απο τις υποχρεώσεις τους βάσει του ΕΚ 261.

Οι πτήσεις από εκ νέου προγραμματισμό ίσως να καλύπτονται

Εάν αντί της ακύρωσης μιας πτήσης η αεροπορική εταιρεία μεταφέρει τους επιβάτες με άλλη πτήση σε μεταγενέστερο χρόνο εντός της προγραμματισμένης ημέρας πτήσης, τότε εφαρμόζονται και οι κανόνες ακύρωσης και εξαρτώνται από το πόσο γρήγορα υπήρξε ενημέρωση και από την διαφορά μεταξύ της νέα πτήσης που προκύπτει από τον νέο προγραμματισμό με την αρχικώς προγραμματισμένη διαδρομή. Μια τέτοια πτήση θεωρείται εναλλακτική, στην περίπτωση αυτή.

Υπό την προϋπόθεση ότι η πτήση σας είναι άξια αποζημίωσης, το ύψος της αποζημίωσης εξαρτάται από τρεις παράγοντες. Συγκεκριμένα από:

• την απόσταση του ταξιδιού

• το εάν πρόκειται για πτήση εντός ή εκτός της Ε.Ε.

• τη διάρκεια της καθυστέρησης, σε περίπτωση που δεχθείτε την αλλαγή προγράμματος ή μια εναλλακτική πτήση

Το θέμα είναι λίγο περίπλοκο, για αυτό δημιουργήσαμε εκ νέου έναν πίνακα που το εξηγεί:

Το ποσό της αποζημίωσής σας ίσως μειωθεί κατά το ήμισυ, ανάλογα με το συνολικό χρόνο καθυστέρησης για να φτάσετε στον τελικό σας προορισμό με μια εναλλακτική πτήση (σε σχέση με την αρχικά κρατημένη πτήση σας). Όπως φαίνεται και τον πίνακα παραπάνω, στον οποίο τα μειωμένα κατά το ήμισυ ποσά παρατίθενται με έντονους χαρακτήρες.

Εάν αρνηθείτε την αναδρομολόγηση με εναλλακτική πτήση, δικαιούστε το ποσό αποζημίωσης, όπως φαίνεται στον πίνακα (το ποσό θα εξαρτηθεί από το χρόνο άφιξης της εναλλακτικής πτήσης που προσφέρθηκε), καθώς και την επιστροφή του αντιτίμου του εισιτηρίου σας και μια πτήση επιστροφής στο αρχικό σημείο της αναχώρησής σας, εάν είναι απαραίτητο.

Εάν αποφασίσετε να κάνετε αίτημα αποζημίωση βάση του ΕΚ 261, να περιμένετε μια αμυντική αντίδραση από την αεροπορική εταιρεία – ακόμα κι αν έχετε το νόμο με το μέρος σας, καθώς δε θα είναι ιδιαίτερα πρόθυμη στην προοπτική να σας αποζημιώσει. Για να έχει το αίτημα σας για αποζημίωση τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες επιτυχίας, σας παραθέτουμε μερικές συμβουλές:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την προβληματική πτήση και όλες τις εναλλακτικές πτήσεις που σας προσφέρθηκαν, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-tickets) και κάρτες επιβίβασης.

• Ζητήστε από το πλήρωμα εδάφους να σας ενημερώσει για το λόγο που προκάλεσε το πρόβλημα.

• Κρατήστε σημειώσεις για το είδος τους προβλήματος της πτήσης σας, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής ώρας άφιξης στον προορισμό σας. Κάθε πληροφορία που μπορείτε να συλλέξετε – όπως για παράδειγμα φωτογραφίες από τις οθόνες πληροφοριών αναχώρησης πτήσεων στο αεροδρόμιο ή κάθε είδους επικοινωνία με την αεροπορική εταιρεία, στην οποία επιβεβαιώνεται η διακοπή της πτήσεις σας, – θα φανεί χρήσιμη για να κάνεις το αίτημα αποζημίωσης σας.

Καλύπτονται οι ακούσιες μόνο περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης.

Εάν παραχωρήσετε τη θέση σας οικειοθελώς με αντάλλαγμα την επιστροφή χρημάτων, μια εναλλακτική πτήση ή άλλα ωφελήματα, παραχωρείτε και το δικαίωμά σας για αποζημίωση σύμφωνα με τon EK 261.

Ομοίως, εάν διακινδυνεύετε ο ίδιος την ικανότητά σας να επιβιβαστείτε στην πτήση σας, χάνετε το δικαίωμά σας για αποζημίωση. Αυτό συμβαίνει για παράδειγμα εάν:

• φτάσετε στην πύλη επιβίβασης αργά

• δε διαθέτετε τα κατάλληλα ταξιδιωτικά έγγραφα (όπως την κάρτα επιβίβασης)

• προκαλέσετε ανησυχία σχετικά με θέματα ασφάλειας, υγείας ή προστασίας

Υπό την προϋπόθεση ότι η πτήση σας είναι επιλέξιμη για αποζημίωση, το ύψος αυτής εξαρτάται από δύο παράγοντες. Συγκεκριμένα από:

• την απόσταση του ταξιδιού

• το εάν πρόκειται για πτήση εντός ή εκτός της Ε.Ε.

Αγαπάμε τους πίνακες, για αυτό σας παραθέτουμε έναν που εξηγεί πόση αποζημίωση δικαιούστε βάσει των στοιχείων της πτήσης σας:

Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Η αποζημίωσή σας πρέπει να σας καταβάλλεται άμεσα όταν δε σας επετράπη η επιβίβαση. Και εννοούμε επί τόπου, στο αεροδρόμιο. Και αυτήν την άμεσα καταβλητέα αποζημίωση τη δικαιούστε επιπρόσθετα με τη μεταφορά σας με μια εναλλακτική πτήση στον προορισμό σας.

Όπως αναφέραμε πριν, η αποζημίωση που δικαιούστε λόγω άρνησης επιβίβασης πρέπει να σας καταβληθεί άμεσα, αποφεύγοντας έτσι, τη διαδικασία έγερσης αξίωσης (βλέπε αναλυτικά «Πόση αποζημίωση δικαιούμαι για την άρνηση επιβίβασης στην πτήση μου;»). Όμως, ακόμα κι αν δεν πληρωθήκατε στο αεροδρόμιο, μην ανησυχείτε ‒ μπορείτε να κάνετε το αίτημα για αποζημίωση δυνάμει του ΕΚ 261 ακόμα και εκ των υστέρων.

Να περιμένετε μια αμυντική αντίδραση από την αεροπορική εταιρεία – ακόμα κι αν έχετε το νόμο με το μέρος σας, καθώς δε θα είναι ιδιαίτερα πρόθυμη στην προοπτική να σας αποζημιώσει. Για να έχει η αξίωσή σας για αποζημίωση τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες επιτυχίας, σας παραθέτουμε μερικές συμβουλές:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με τη διαταραγμένη πτήση και όλες τις εναλλακτικές πτήσεις που σας προσφέρθηκαν, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-tickets) και κάρτες επιβίβασης.

• Ζητήστε από το πλήρωμα εδάφους να σας ενημερώσει για το λόγο που προκάλεσε το πρόβλημα.

• Κρατήστε μερικές σημειώσεις για το είδος του προβήματος, συμπεριλαμβανομένης της πραγματικής ώρας άφιξης στον προορισμό σας. Κάθε πληροφορία που μπορείτε να συλλέξετε – όπως για παράδειγμα φωτογραφίες από τις οθόνες πληροφοριών αναχώρησης πτήσεων στο αεροδρόμιο ή κάθε είδους επικοινωνία με την αεροπορική εταιρεία, στην οποία επιβεβαιώνεται η διακοπή της πτήσης, – θα σας φανεί χρήσιμη για το αίτημα της αποζημίωσή σας.

Οι ταξιδιώτες πτήσεων των Η.Π.Α. δεν απολαμβάνουν την ίδια νομική προστασία όπως αυτοί των πτήσεων της Ε.Ε. Οι κανονισμοί των Η.Π.Α. χορηγούν όμως μερικά δικαιώματα στους επιβάτες, ιδιαίτερα όσον αφορά στην άρνηση επιβίβασης και τις αποσκευές.

Οι κανονισμοί των Η.Π.Α. δεν αναφέρονται ιδιαίτερα στα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεεταφορών σχετικά με τις καθυστερήσεις πτήσεων. Το θέμα της αποζημίωσης (ή μη αποζημίωσης) των επιβατών εναπόκειται πράγματι στην κρίση της εκάστοτε αεροπορικής εταιρείας. Τη μόνη εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις καθυστέρησης στο διάδρομο προσγείωσης, όπως εξηγείται παρακάτω.

Κάθε πτήση από ή προς έναν αερολιμένα των Η.Π.Α. καλύπτεται από τους κανονισμούς των Η.Π.Α. όσον αφορά στην καθυστέρηση στο διάδρομο προσγείωσης.

Κάθε φορά που το αεροσκάφος της πτήσης σας παραμένει στο έδαφος ενός αερολιμένα των Η.Π.Α., με τους επιβάτες εντός του αεροσκάφους, η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας παράσχει τα εξής:

• Τρόφιμα, νερό, πρόσβαση σε τουαλέτα, και κάθε αναγκαία ιατρική φροντίδα εντός δύο ωρών από την έναρξη της καθυστέρησης.

• Ενημέρωση για την πορεία της καθυστέρησης κάθε 30 λεπτά, καθώς και για την αιτία που την προκάλεσε, εάν είναι γνωστή.

Μετά το πέρας τριών ωρών (τεσσάρων ωρών για τις διεθνείς πτήσεις) το αεροσκάφος οφείλει να επιστρέψει στην πύλη και να σας επιτρέψει να αποβιβαστείτε. Ωστόσο, υπάρχουν εξαιρέσεις σε αυτούς τους κανόνες εάν ο κυβερνήτης ή το προσωπικό του αερολιμένα κρίνουν το αντίθετο λόγω ζητημάτων στη προστασία, ασφάλεια, ή τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας.

Για διεθνείς πτήσεις ίσως ανακτήσετε τις πρόσθετες δαπάνες λόγω καθυστέρησης, εφόσον η πτήση σας πληροί τις προϋποθέσεις για αποζημίωση σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μόντρεαλ. Ομοίως, εάν η πτήση σας συμπεριλαμβάνει στάση σε χώρα της Ε.Ε. ίσως πληροί τις προϋποθέσεις για αποζημίωση σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς για τα δικαιώματα των επιβατών αεροπορικών μεταφορών.

Προκειμένου οι πτήσεις τους να είναι πλήρεις, οι αεροπορικές εταιρείες πολλές φορές πωλούν περισσότερα εισιτήρια από τις υπάρχουσες θέσεις του αεροσκάφους. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται υπερκράτηση (overbooking) και συχνά οδηγεί στην άρνηση επιβίβασης των επιβατών στην πτήση τους. Εάν σας συμβεί το ίδιο έχετε πολλά δικαιώματα, τα οποία πρέπει να γνωρίζετε.

Καλύπτονται μόνο οι περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης λόγω υπεράριθμων κρατήσεων.

Οι επιβάτες πληρούν τις προϋποθέσεις αποζημίωσης μόνο όταν η αεροπορική εταιρεία τους αρνείται την επιβίβαση στην εν λόγω πτήση συνεπεία υπεράριθμων κρατήσεων. Στις περιπτώσεις αυτές οι αεροπορικές εταιρείες είναι υποχρεωμένες να αναζητήσουν πρώτα εθελοντές που θα παραχωρήσουν οικειοθελώς τη θέση τους πριν προχωρήσουν με την άρνηση επιβίβασης σε επιβάτες παρά τη θέλησή τους.

Καλύπτονται οι ακούσιες μόνο περιπτώσεις άρνησης επιβίβασης.

Εάν παραχωρήσετε τη θέση σας οικειοθελώς με αντάλλαγμα την επιστροφή χρημάτων, μια εναλλακτική πτήση ή άλλα ωφελήματα, παραχωρείτε και το δικαίωμά σας για αποζημίωση σύμφωνα με τους κανονισμούς των Η.Π.Α.

Υπό την προϋπόθεση ότι η πτήση σας είναι επιλέξιμη προς αποζημίωση, αυτή εξαρτάται από δύο παράγοντες:

• Από τη διαφορά της προγραμματισμένης ώρας αφίξεως στον προορισμό σας σε σχέση με την αρχική διαδρομή σας, σε περίπτωση που δεχθείτε τη μεταφορά σας με άλλη πτήση.

• Από το εάν η πτήση σας είναι μια εσωτερική πτήση των Η.Π.Α. ή μια διεθνής πτήση.

Αγαπάμε τις ταμπέλες, έτσι σας παραθέτουμε μια, η οποία σας εξηγεί το ύψος της αποζημίωσής σας βάσει των στοιχείων της πτήσης σας:

*Ως «προορισμός» νοείται ο τελικός σας προορισμός ή το πρώτο μέρος όπου το ταξίδι σας συμπεριλαμβάνει προγραμματισμένη διακοπή με στάση διάρκειας άνω των τεσσάρων ωρών.

Εάν η αεροπορική εταιρεία δεν προσφέρει εναλλακτική λύση για τη μεταφορά σας στον προορισμό σας, δικαιούστε το 400% της τιμής του ναύλου απλής μετάβασης, όπου το ποσό δεν υπερβαίνει τα 1.350 δολάρια. καθώς και των όποιων προαιρετικών τελών που καταβλήθηκαν στο πλαίσιο της κράτησής σας (για παράδειγμα τέλη αποσκευών, αναβάθμιση θέσης κλπ.).

Δικαιούστε να πληρωθείτε, για αυτό μην αισθάνεστε υποχρεωμένοι να δεχθείτε κουπόνια ταξιδίου ή μια άλλης μορφής εναλλακτική αποζημίωση. Πρέπει να είστε σε θέση να απαιτήσετε από το προσωπικό της αεροπορικής εταιρείας να σας πληρώσει στο αεροδρόμιο, αφού οι ρυθμίσεις που αφορούν στο ταξίδι σας έχουν προσδιοριστεί. Ή μπορείτε να εγείρετε αξίωση για χρηματική αποζημίωση αργότερα – ευχαρίστως θα σας βοηθούσουμε σε αυτό.

Όπως αναφέραμε και πρωτύτερα, πρέπει να είστε σε θέση να εισπράξετε την αποζημίωσή σας τη στιγμή της καθυστέρησης ή ακύρωσης της πτήσης σας, αποφεύγοντας έτσι, ιδανικά, τη διαδικασία αιτήαμτος αποζημίωσης (βλέπε άνω «Πόση αποζημίωση δικαιούμαι για την άρνηση επιβίβασης στην πτήση μου;****»).

Όμως, ακόμα κι αν δεν πληρωθήκατε στο αεροδρόμιο, μην ανησυχείτε ‒ μπορείτε να κάνετε αίτημα για αποζημίωση ακόμα και εκ των υστέρων.

Να περιμένετε μια αμυντική αντίδραση από την αεροπορική εταιρεία – ακόμα κι αν έχετε το νόμο με το μέρος σας, καθώς δε θα είναι ιδιαίτερα πρόθυμη με στην προοπτική να σας αποζημιώσει. Για να έχει το αίτημα αποζημίωσης σας τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες επιτυχίας, σάς παραθέτουμε μερικές συμβουλές:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την καθυστερημένη ή ακυρωμένη πτήση και όλες τις εναλλακτικές πτήσεις που σας προσφέρθηκαν, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-ticket) και κάρτες επιβίβασης.

• Ζητήστε από το πλήρωμα εδάφους πληροφορίες για το λόγο που προκάλεσε το πρόβλημα.

• Κρατήστε μερικές σημειώσεις για την καθυστέρηση ή ακύρωση της πτήσης, συμπεριλαμβανομένης της διαφοράς της προγραμματισμένης ώρας άφιξης τόσο της αρχικής πτήσης σας όσο και των όποιων εναλλακτικών πτήσεων για τη μεταφορά σας στον προορισμό σας. Κάθε πληροφορία που μπορείτε να συλλέξετε – όπως για παράδειγμα κάθε επικοινωνία της αεροπορικής εταιρείας όπου επιβεβαιώνει την καθυστέρηση ή ακύρωση της πτήσης – θα φανεί χρήσιμη για το αίτημα της αποζημίωσής σας

Όσον αφορά στις εσωτερικές πτήσεις, η προθεσμία διαφέρει από τη μια αεροπορική εταιρεία στην άλλη. Μια καλή ιδέα είναι να ανατρέξετε στους Όρους Μεταφοράς του αερομεταφορέα σας, τους οποίους μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του.

Ακόμα κι αν η πτήση σας κυλάει ομαλά, οι αποσκευές σας ίσως να μην είναι τόσο τυχερές. Οι επιβάτες πτήσεων των Η.Π.Α. έχουν μια σειρά δικαιωμάτων όσον αφορά στις φθαρμένες, καθυστερημένες και απωλεσθείσες αποσκευές, όπως εξηγείται στις ενότητες που ακολουθούν.

Η ενότητα αυτή πραγματεύεται τις εσωτερικές πτήσεις με αερομεταφορείς των Η.Π.Α., μεταξύ πόλεων των Η.Π.Α., οι οποίες καλύπτονται από τους ταξιδιωτικούς κανονισμούς των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Διεθνείς πτήσεις που προέρχονται από τις Η.Π.Α., στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, καλύπτονται από  τη Σύμβαση του Μόντρεαλ.

Φθαρμένες αποσκευές

Εάν οι καταγεγραμμένες αποσκευές ή οι χειραποσκευές έχουν φθαρεί ενώ ήταν υπό την ευθύνη του προσωπικού αεροπορικής εταιρείας, τότε την ευθύνη για την επιδιόρθωση, αντικατάσταση ή αποζημίωση για τη φθαρμένη αποσκευή φέρει ο μεταφορέας και αυτό κατά την κρίση του.

Καθυστερημένες αποσκευές

Εάν οι αποσκευές σας δε φανούν έγκαιρα στον προορισμό σας, η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας παράσχει ενημερωμένες πληροφορίες σχετικά με το που ακριβώς βρίσκονται. Εν τω μεταξύ, εάν χρειάζεται να αντικαταστήσετε είδη πρώτης ανάγκης, τα οποία βρίσκονταν στις αποσκευές σας, όπως είδη σωματικής υγιεινής, η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας αποζημιώσει και για τις δαπάνες αυτές.

Απωλεσθείσες αποσκευές

Εάν η αεροπορική εταιρεία απωλέσει τις αποσκευές σας, οφείλει να σας αποζημιώσει τόσο για τις αποσκευές αυτές όσο και το περιεχόμενό τους υπό την προϋπόθεση ότι μπορείτε να παράσχετε τεκμηρίωση σχετικά με τα απωλεσθέντα αντικείμενα και την αξία τους.

Όριο ευθύνης

Το ύψος της αποζημίωσής σας θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ εσάς και της αεροπορικής εταιρείας και διαφέρει κατά περίπτωσή. Οι κανονισμοί των Η.Π.Α. καθορίζουν την ευθύνη της αεροπορικής εταιρείας σε 3.500 δολάρια ανά επιβάτη. Αυτό είναι το ανώτατο ποσό δηλαδή που θα μπορέσετε να λάβετε. Οι αεροπορικές εταιρείες θα προσπαθήσουν, επίσης, να μειώσουν τα έξοδά τους, πληρώνοντας την υποτιμημένη αξία των αντικειμένων και μη αποζημιώνοντας ορισμένους τύπους αντικειμένων, όπως για παράδειγμα κοσμήματα και ηλεκτρονικά είδη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τι ΔΕΝ καλύπτεται, ελέγξτε τους Όρους Μεταφοράς του αερομεταφορέα σας στην ιστοσελίδα του.

Φθαρμένες αποσκευές

Κατά τον έλεγχο των φθαρμένων αποσκευών σας, η εν λόγω αεροπορική εταιρεία θα σας προτείνει να αντικαταστήσει το αντικείμενο ή να επιδιορθώσει τη φθορά, αναλόγως με το τι τους συμφέρει οικονομικά. Εάν αντικαταστήσουν την αποσκευή σας, πιθανόν να σας καταβάλουν μειωμένη αποζημίωση, επικαλούμενοι την τρέχουσα τιμή λιανικής πώλησής του και το χρονικό διάστημα που βρισκόταν στην κατοχή σας. Το ίδιο ισχύει και για κάθε ένα από τα κατεστραμμένα αντικείμενα εντός των αποσκευών σας, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι, στις περισσότερες περιστάσεις, πολλά αντικείμενα δεν καλύπτονται από τις αεροπορικές εταιρείες, όπως για παράδειγμα εύθραυστα ή ηλεκτρονικά αντικείμενα.

Καθυστερημένες αποσκευές

Εάν χρειαστεί να αντικαταστήσετε αντικείμενα, τα οποία βρίσκονται μέσα στις αποσκευές σας και είναι άμεσα αναγκαία, η αεροπορική εταιρεία θα σας επιστρέψει τις όποιες δαπάνες που προκλήθηκαν λόγω της καθυστέρησης. Στα αντικείμενα αυτά συμπεριλαμβάνονται είδη προσωπικής υγιεινής, μια αλλαξιά εσωρούχων, κλπ. Αν και το ποσό της αποζημίωσης δε θα πλησιάσει ούτε κατά προσέγγιση το όριο ευθύνης της αεροπορικής εταιρείας που ανέρχεται στα 3.500 δολάρια, θα προσπαθήσει μέσω της καταβολής μειωμένων αποζημιώσεων να διατηρήσει τα έξοδά της χαμηλά, επικαλούμενη, όσο γίνεται, την υποτίμηση της αξίας των απωλεσθέντων για παράδειγμα αντικειμένων και την εκτίμηση για μειωμένη μελλοντική χρήση τους. Ενίοτε, οι αεροπορικές εταιρείες επιστρέφουν τα καταβληθέντα τέλη για τις καταγεγραμμένες αποσκευές, αν και οι πολιτικές των αερομεταφορέων διαφέρουν μεταξύ τους.

Απωλεσθείσες αποσκευές

Οι αεροπορικές εταιρείες θα σας επιστρέψουν χρήματα για τις απωλεσθείσες αποσκευές σας και το περιεχόμενό τους έως της αξίας των 3,500 δολαρίων, υπό την προϋπόθεση ότι μπορείτε να τεκμηριώσετε την απώλεια των εν λόγω αντικειμένων. Επιπρόσθετα, μπορείτε να ζητήσετε επιστροφή των δαπανών που προκλήθηκαν από αντικατάσταση αναγκαίων αγαθών και των τελών που καταβάλατε για τις καταγεγραμμένες αποσκευές σας. Επαναλαμβάνουμε, η αεροπορική εταιρεία θα προσπαθήσει να μειώσει το ποσό της αποζημίωσης, επικαλούμενη εκτίμηση για μειωμένη μελλοντική χρήση και έτσι θα υποτιμήσει της αξίας των αντικειμένων.

Πρόσθετη κάλυψη

Εάν μεταφέρετε αντικείμενα αξίας άνω των 3.500 δολαρίων. έχετε τη δυνατότητα να δηλώσετε υψηλότερη αξία για τις αποσκευές σας και τα αντικείμενα που αυτές περιέχουν κατά την παράδοσή τους στο αεροδρόμιο. Στην περίπτωση μεγαλύτερης κάλυψης η αεροπορική εταιρεία ζητάει συνήθως την καταβολή υψηλότερων τελών. Εναλλακτικά, μπορείτε να συνάψετε επιπρόσθετη ταξιδιωτική ασφάλιση που καλύπτει τη φθορά και απώλεια αποσκευών, αν και δε θα μπορέσετε να διεκδικήσετε αποζημίωση ταυτόχρονα από την αεροπορική εταιρεία και την ταξιδιωτική ασφάλιση. Είτε θα αποζημιωθείτε από τον αερομεταφορέα είτε από την ταξιδιωτική ασφάλιση.

Για να έχει το αίτημα σας για αποζημίωση τις καλύτερες δυνατές πιθανότητες επιτυχίας, σάς παραθέτουμε μερικές συμβουλές:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την πτήση σας, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-ticket) ή κάρτες επιβίβασης, αποδείξεις των καταγεγραμμένων αποσκευών σας, τη Δήλωση Απώλειας ή Φθοράς Αποσκευών και τον αριθμό αναφοράς τής υπόθεσής σας.

• Δημιουργήστε μια λίστα για το περιεχόμενο των αποσκευών σας, και  συγκεντρώστε κάθε τι που τεκμηριώνει τα αντικείμενα εντός των αποσκευών σας, όπως για παράδειγμα  αποδείξεις ή φωτογραφίες των αντικειμένων.

• Φυλάξτε τις αποδείξεις για τα αντικείμενα που χρειάζεται να αγοράσετε προς αντικατάσταση ειδών πρώτης ανάγκης που βρίσκονται εντός των αποσκευών σας, όπως είδη προσωπικής υγιεινής κλπ.

Φθαρμένες αποσκευές

Αναφέρετε τη φθορά το συντομότερο δυνατό μετά την παραλαβή των αποσκευών σας. Συνιστάται να την αναφέρετε ενώ βρίσκεστε ακόμη στο αεροδρόμιο. Οι προϋποθέσεις των αεροπορικών εταιρειών διαφέρουν μεταξύ τους, με μερικές να απαιτούν να αναφέρετε τη φθορά εντός τεσσάρων ωρών από τη στιγμή παραλαβής των αποσκευών σας και με άλλες να επιτρέπουν να κάνετε αίτημα για αποζημίωση εντός 24 ωρών. Ελέγξτε την πολιτική του αερομεταφορέα σας στην ιστοσελίδα του.

Καθυστερημένες και απωλεσθείσες αποσκευές

Εάν οι αποσκευές σας δεν εμφανιστούν στον ιμάντα παραλαβής αποσκευών, ενημερώστε την αεροπορική εταιρεία το συντομότερο δυνατόν, κατά προτίμηση πριν απομακρυνθείτε από τον αερολιμένα. Θα σας δοθεί ένας αριθμός αναφοράς που αντιστοιχεί στην υπόθεσή σας και πιθανόν να σάς ζητηθεί να συμπληρώσετε μια Δήλωση Απώλειας ή Φθοράς Αποσκευών (PIR), τα οποία και πρέπει να φυλάξετε. Οι προθεσμίες για να αιτηθείτε την επιστροφή χρημάτων λόγω αποσκευών που καθυστέρησαν ή χάθηκαν διαφέρουν από τη μια αεροπορική εταιρεία στην άλλη. Για το λόγο αυτό ελέγξτε την πολιτική του μεταφορέα σας στην ιστοσελίδα του.

Από το 2003, η Σύμβαση του Μόντρεαλ έχει παράσχει στους επιβάτες αεροπορικών μεταφορών ορισμένα δικαιώματα αποζημίωσης σε διεθνείς πτήσεις μεταξύ των συμμετεχόντων κρατών. Περισσότερα από 120 έθνη εφαρμόζουν τον κανονισμό, συμπεριλαμβανομένων των  Η.Π.Α. και της Ε.Ε., ο οποίος καλύπτει ένα αρκετά μεγάλο τμήμα του κόσμου.

Η Σύμβαση του Μόντρεαλ έχει εφαρμογή στις διεθνείς πτήσεις μεταξύ χωρών που εφαρμόζουν τον κανονισμό. Υπογράφηκε και έχει αναγνωριστεί από περισσότερες από 120 χώρες (τάση αυξητική) ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α. και της Ε.Ε.. Οι περισσότερες μεγάλες αγορές αεροπορικών εταιρειών είναι μέλη με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις (για παράδειγμα Ρωσία, Σρι Λάνκα,  Ταϊλάνδη και Βιετνάμ). Η κατάσταση των μελών ενίοτε αλλάζει λόγω προσχώρησης επιπλέον κρατών, με αποτέλεσμα να μην είναι άμεσα ενημερωμένη στον άνω σύνδεσμο.

Η Σύμβαση έχει εφαρμογή και στην περίπτωση που τόσο η αναχώρηση όσο και ο προορισμός σας βρίσκονται εντός ενός και μόνο κράτους μέλους, αλλά μόνο εφόσον υπάρχει ένας προγραμματισμένος ενδιάμεσος σταθμός σε μια άλλη χώρα. Φανταστείτε, για παράδειγμα, πως πετάτε μεταξύ πόλεων ενός κράτους μέλους, όπως η Κίνα, με έναν ενδιάμεσο σταθμό στο Βιετνάμ. Η πτήση σας θα καλύπτονταν. Εάν, απεναντίας, είχατε μια απευθείας πτήση, δίχως ενδιάμεσο σταθμό, δε θα επρόκειτο για μια «διεθνή» πτήση και δε θα καλύπτονταν.

Ανεξαρτήτως του δεδομένου προβλήματος – καθυστερήσεις, ακυρώσεις  πτήσεων ή αρνήσεις επιβίβασης –, η Σύμβαση του Μόντρεαλ θα σας βοηθήσει. Εάν χάσετε μια προπληρωμένη κράτηση, πληρώσετε μια επιπλέον διανυκτέρευση σε ξενοδοχείο ή επιβαρυνθείτε με απρόοπτα έξοδα λόγω προβλημάτων της πτήσης σας, δικαιούστε επιστροφή των δαπανών αυτών. Είναι προφανές ότι υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί που πρέπει να λάβετε υπόψη, τους οποίους παραθέτουμε παρακάτω, όταν όμως σε ένα διεθνές αεροπορικό ταξίδι υπάρξει πρόβλημα, η Σύμβαση του Μόντρεαλ μπορεί να γίνει ο καλύτερος φίλος του ταξιδιώτη.

Καλύπτονται μόνο οι ζημίες που προκλήθηκαν από καθυστέρηση ή ακύρωση

Οι επιβάτες μπορούν να απαιτήσουν την επιστροφή χρημάτων για δαπάνες και απώλειες που προκλήθηκαν από διαταραχές κατά την εκτέλεση της πτήσης. Μια καθυστέρηση ή ταλαιπωρία δεν είναι συνήθως αρκετό. Δείτε παρακάτω τη σημείωση με θέμα «ζημίες» για περαιτέρω πληροφορίες. Συνήθως απαιτείται να τεκμηριώσετε το περιστατικό και να αποδείξετε τις επιπρόσθετες δαπάνες, για το λόγο αυτό φυλάξτε τις αποδείξεις σας.

Δεν καλύπτονται οι έκτακτες περιστάσεις

Τις περισσότερες φορές, η αεροπορική εταιρεία δεν ευθύνεται για τις καθυστερήσεις ή διαταραχές πτήσεων που οφείλονται σε έκτακτες περιστάσεις, όπως είναι συνήθως είναι οι άσχημες καιρικές συνθήκες. Άλλες έκτακτες περιστάσεις είναι οι κεραυνοί, τα σοβαρά ιατρικά περιστατικά, οι απεργίες εργαζομένων, οι περιορισμοί στον έλεγχο εναέριας κυκλοφορίας, ξαφνική δυσλειτουργία του  ραντάρ του αεροδρομίου, σαμποτάζ, πολιτικές αναταραχές, τρομοκρατικές ενέργειες… πήρατε μια ιδέα. Εν ολίγοις, δε μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη η αεροπορική εταιρεία εάν έχει λάβει όλα τα εύλογα μέτρα για να αποτρέψει κάθε διαταραχή στην εκτέλεση ενός ταξιδιού ή εάν η διαταραχή ήταν πέραν του ελέγχου της.

Μια σημείωση στην έννοια «ζημίες» και τη σημασία της

Η Σύμβαση του Μόντρεαλ χρησιμοποιεί τον όρο «ζημίες» όταν αναφέρεται σε αυτά που οι επιβάτες δικαιούνται, κάτι όμως που, αναλόγως με το πού βρίσκεσαι, ερμηνεύεται διαφορετικά. Σε πολλά κράτη, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι «ζημίες» αυτές περιορίζονται σε οικονομικές ζημίες και δε συμπεριλαμβάνουν την ψυχική ταλαιπωρία (εκτός κι αν είναι αποτέλεσμα σωματικού τραυματισμού). Στην Ε.Ε., μια πιο χαλαρή ερμηνεία του κανονισμού επιτρέπει στους επιβάτες να ζητούν αποζημίωση και για την ψυχική ζημία. Οι διακρίσεις όμως αυτές υπερβαίνουν το όριο του παρόντος κειμένου, ως εκ τούτου, αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες, συνιστάται να συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό.

Οι αποζημιώσεις σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μόντρεαλ υπολογίζονται με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Αντί να χρησιμοποιούνται δολάρια ή ευρώ, τα ποσά υπολογίζονται σε Ε.Τ.Δ., τα οποία είναι νόμισμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.). Από τον Ιανουάριο του 2017 η συναλλαγματική ισοτιμία ήταν:

1 ευρώ = 0,78 Ε.Τ.Δ.

1 δολ. Η.Π.Α. = 0,74 Ε.Τ.Δ.

Εάν η αεροπορική εταιρεία ευθύνεται για τη ζημία, οφείλει να σας αποζημιώσει για την απώλεια που υποστήκατε έως και 4.694 Ε.Τ.Δ. (επί του παρόντος 6.009,37 ευρώ ή 6.329,68 δολ. Η.Π.Α.).

Ενώ η συναλλαγματική ισοτιμία μεταβάλλεται συνεχώς, τα όρια αποζημίωσης για τη Σύμβαση του Μόντρεαλ αναθεωρούνται ανά πενταετία. Για να δείτε τις συναλλαγματικές ισοτιμίες άλλων νομισμάτων ή για να λάβετε την πιο επίκαιρη ενημέρωση, επισκεφτείτε τον ιστότοπο του Δ.Ν.Τ.:

http://www.imf.org/external/np/fin/data/rms_mth.aspx?reportType=SDRCV

Ναι, υπάρχει. Σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μόντρεαλ έχετε δύο χρόνια περιθώριο για  να κάνετε το αίτημα σας για αποζημίωση λόγω δαπανών που προκλήθηκαν από καθυστέρηση ή ακύρωση πτήσης. Η χρονική αυτή περίοδος μετράται από την ημερομηνία άφιξης στον τελικό προορισμό, την οφειλόμενη ημερομηνία άφιξης τού αεροσκάφους ή την ημερομηνία διακοπής της πτήσης (εάν διαφέρει). Τούτου λεχθέντος, δε θα σας συνιστούσαμε να καθυστερήσετε  να λάβετε δράσης – όσο γρηγορότερα, τόσο καλύτερα. Σας προτείνουμε πάντα να ελέγχετε τους Όρους και τις Προϋποθέσεις Μεταφοράς της εν λόγω αεροπορικής εταιρείας, καθώς μπορεί να περιέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις επιστροφές χρημάτων και τα προνόμια πέραν της χρηματικής αποζημίωσης.

Φθαρμένες αποσκευές

Εάν οι καταγεγραμμένες αποσκευές ή οι χειραποσκευές σας υπέστησαν φθορά ενώ βρίσκονταν υπό της ευθύνη του προσωπικού της αεροπορικής εταιρείας, ο αερομεταφορέας είναι υποχρεωμένος να τις επιδιορθώσει ή αντικαταστήσει κατά την κρίση του.

Καθυστερημένες αποσκευές

Εάν οι αποσκευές σας δεν φτάσουν στη ώρα τους στον προορισμό σας, η αεροπορική εταιρεία οφείλει να σας παρέχει επίκαιρη ενημέρωση σχετική με το πού ακριβώς βρίσκονται. Εν τω μεταξύ, εάν χρειάζεται να αντικαταστήσετε απαραίτητα αντικείμενα που βρίσκονταν μέσα στις αποσκευές σας, όπως είδη προσωπικής υγιεινής, ο αερομεταφορέας οφείλει να σας επιστρέψει και τις δαπάνες αυτές. Φυλάξτε τις αποδείξεις σας.

Απωλεσθείσες αποσκευές

Εάν η αεροπορική εταιρεία απωλέσει τις αποσκευές σας, οφείλει να σας αποζημιώσει τόσο για αυτές όσο και για το περιεχόμενό τους έως ένα ορισμένο ποσό, υπό την προϋπόθεση ότι μπορείτε να τεκμηριώσετε τα απωλεσθέντα αντικείμενα και την αξία τους. Μετά το πέρας 21 ημερών, οι χαμένες αποσκευές θεωρούνται απωλεσθείσες, ακόμα κι αν αργότερα βρεθούν.

Καταστάσεις που προκλήθηκαν από επιβάτης δεν καλύπτονται.

Η αεροπορική εταιρεία δε φέρει ευθύνη σε περίπτωση που αποδειχθεί ότι ο επιβάτης συνέβαλε κατά κάποιον τρόπο στο πρόβλημα ή ότι ένα προϋπάρχον ελάττωμα στην αποσκευή ήταν παράγοντας πρόκλησης της ζημίας ή της απώλειας. Τέτοιες περιπτώσεις είναι για παράδειγμα:

• Ελαττωματική ή ακατάλληλη αποσκευή, της οποίας ακόμα και η συνήθης χρήση είναι προβληματική

• Αντικείμενα εντός των αποσκευών που είναι εύθραυστα ή επικίνδυνα

• Υπερβολικά φορτωμένες αποσκευές

Ειδικό Νόμισμα

Αντί να χρησιμοποιούνται δολάρια ή ευρώ, τα ποσά υπολογίζονται (Ε.Τ.Δ.), τα οποία είναι νόμισμα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (Δ.Ν.Τ.). Από τον Ιανουάριο του 2017 η συναλλαγματική ισοτιμία ήταν:

1 ευρώ = 0,78 Ε.Τ.Δ.

1 δολ. Η.Π.Α. = 0,74 Ε.Τ.Δ.

Όριο ευθύνης

Το ύψος της αποζημίωσής σας θα αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ υμών και της αεροπορικής εταιρείας και θα εξαρτηθεί από την περίπτωσή σας. Η Σύμβαση του Μόντρεαλ καθορίζει την ευθύνη της αεροπορικής εταιρείας σε 1.131 Ε.Τ.Δ. (επί του παρόντος 1.447,93 ευρώ) ανά επιβάτη. Αυτό είναι το ανώτατο ποσό δηλαδή που θα μπορέσετε, σε κάθε περίπτωση, να λάβετε. Οι αεροπορικές εταιρείες θα προσπαθήσουν, επίσης, να μειώσουν τα έξοδά τους, πληρώνοντας υποτιμημένη αξία των αντικειμένων και μη αποζημιώνοντας ορισμένους τύπους αντικειμένων, όπως για παράδειγμα κοσμήματα και ηλεκτρονικά είδη. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα  αντικείμενα αυτά, ελέγξτε τους Όρους Μεταφοράς του αερομεταφορέα σας στον ιστότοπό του.

Φθαρμένες αποσκευές

Κατά τον έλεγχο των φθαρμένων αποσκευών σας, η αεροπορική εταιρεία θα σάς προτείνει να αντικαταστήσει το αντικείμενο ή να επιδιορθώσει τη φθορά, αναλόγως με το τι της συμφέρει οικονομικά. Εάν αντικαταστήσει την αποσκευή σας, πιθανόν να σας καταβάλει μειωμένη αποζημίωση, επικαλούμενη την τρέχουσα τιμή λιανικής πώλησής της και το χρονικό διάστημα που βρισκόταν στην κατοχή σας. Το ίδιο ισχύει και για κάθε ένα από τα κατεστραμμένα αντικείμενα εντός των αποσκευών σας, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι, στις περισσότερες περιστάσεις, πολλά αντικείμενα δεν καλύπτονται από τις αεροπορικές εταιρείες, όπως για παράδειγμα εύθραυστα ή ηλεκτρονικά αντικείμενα.

Μερικά αντικείμενα γίνονται από τις αεροπορικές εταιρείες δεκτά μόνο εφόσον φέρουν τη Σήμανση Περιορισμένης Ευθύνης (LRT). Με τη σήμανση αυτή γνωστοποιούν οι αερομεταφορείς την απαλλαγή τους από οποιαδήποτε ευθύνη για τα αντικείμενα αυτά. Τέτοια είναι για παράδειγμα τα μουσικά όργανα, ο αθλητικός εξοπλισμός, τα καροτσάκια μωρών ή άλλα ογκώδη ή εύθραυστα αντικείμενα. Εν τούτοις, σύμφωνα με τη Σύμβαση του Μόντρεαλ, η αεροπορική εταιρεία οφείλει να αναλάβει την ευθύνη για όλα τα αντικείμενα που δέχθηκε ως αποσκευή, εκτός κι αν πρόκειται για κάτι που μπορεί να υποστεί ζημία καθώς είναι εύθραυστο (π.χ. ένα γυάλινο βάζο δίχως προστατευτικό κάλυμα). Ορισμένες φορές μπορείτε για το λόγο αυτό να αμυνθείτε κατά της αεροπορικής εταιρείας όταν αυτή, επικαλούμενη τη σήμανση περιορισμένης ευθύνης, προσπαθεί να αποφύγει την καταβολή της αποζημίωσης.

Καθυστερημένες και απωλεσθείσες αποσκευές

Για καθυστερημένες αποσκευές μπορείτε να απαιτήσετε την επιστροφή δαπανών που προκλήθηκαν από την καθυστερημένη παράδοσή τους έως του ποσού των 1.131 Ε.Τ.Δ., όπως για παράδειγμα για είδη προσωπικής υγιεινής, τα οποία χρειάζεται να αντικαταστήσετε, ενώ οι αποσκευές σας λείπουν.

Για απωλεσθείσες αποσκευές, οι αεροπορικές εταιρείες θα σας επιστρέψουν τις δαπάνες για τις αποσκευές σας και το περιεχόμενό τους (επιπρόσθετα με τις δαπάνες λόγω καθυστέρησης, όπως προαναφέρθηκε) έως του ποσού των 1.131 Ε.Τ.Δ., υπό την προϋπόθεση ότι μπορείτε να παράσχετε τεκμηρίωση για τα αντικείμενα αυτά. Σε αμφότερες τις περιπτώσεις, η αεροπορική εταιρεία μάλλον θα προσπαθήσει να διατηρήσει το ποσό της αποζημίωσης χαμηλό, επικαλούμενη την υποτίμηση της αξίας των απωλεσθέντων για παράδειγμα αντικειμένων και την εκτιμηθείσα μειωμένη μελλοντική χρήση τους.

Πρόσθετη κάλυψη

Εάν μεταφέρετε αντικείμενα αξίας άνω των 1.131 Ε.Τ.Δ., έχετε τη δυνατότητα να δηλώσετε υψηλότερη αξία για τις αποσκευές σας και τα αντικείμενα που αυτές περιέχουν κατά την παράδοσή τους στο αεροδρόμιο. Στην περίπτωση μεγαλύτερης κάλυψης η αεροπορική εταιρεία ζητά συνήθως την καταβολή υψηλότερων τελών. Εναλλακτικά, μπορείτε να συνάψετε επιπρόσθετη ταξιδιωτική ασφάλιση που καλύπτει τη φθορά και απώλεια αποσκευών, αν και δε θα μπορέσετε να διεκδικήσετε αποζημίωση ταυτόχρονα από την αεροπορική εταιρεία και την ταξιδιωτική ασφάλιση. Θα αποζημιωθείτε είτε από τον αερομεταφορέα είτε από την ταξιδιωτική ασφάλιση.

Ενώ η συναλλαγματική ισοτιμία μεταβάλλεται συνεχώς, τα όρια αποζημίωσης για τη Σύμβαση του Μόντρεαλ αναθεωρούνται ανά πενταετία. Για να δείτε τις συναλλαγματικές ισοτιμίες άλλων νομισμάτων ή για να λάβετε την πιο επίκαιρη ενημέρωση, επισκεφτείτε τον ιστότοπο του Δ.Ν.Τ.:

http://www.imf.org/external/np/fin/data/rms_mth.aspx?reportType=SDRCV

Σας παραθέτουμε μερικά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να έχει το αίτημά σας την καλύτερη δυνατή επιτυχία:

• Φυλάξτε κάθε έγγραφο που σχετίζεται με την πτήση σας, όπως ηλεκτρονικά εισιτήρια (e-tickets) και κάρτες επιβίβασης, αποδείξεις των καταγεγραμμένων αποσκευών, τη Δήλωση Απώλειας ή Φθοράς Αποσκευών και τον αριθμό αναφοράς τής υπόθεσής σας.

• Δημιουργήστε μια λίστα για το περιεχόμενο των αποσκευών σας, και  συγκεντρώστε κάθε τι που τεκμηριώνει τα αντικείμενα εντός των αποσκευών σας, όπως για παράδειγμα αποδείξεις ή φωτογραφίες των εν λόγω αντικειμένων.

• Κρατήστε τις αποδείξεις για τα αντικείμενα που χρειάσθηκε να αγοράσετε προς αντικατάσταση ειδών πρώτης ανάγκης που βρίσκονται εντός των αποσκευών σας, όπως είδη προσωπικής υγιεινής κλπ.