Havayolu ile Seyahat Eden Yolcu Haklarına Giriş: Tazminat ve Daha Fazlası

Her yıl milyonlarca kişi havayoluyla seyahat ediyor ancak büyük bir kısmı uçakla seyahat ettiklerinde onları koruyan yolcu hakları olduğunu bilmiyor. AirHelp tüm yolcuları desteklemeye hazırdır. Haklarınızı anlamanıza ve hakkınız olan tazminatı almanıza yardımcı olacağız.

Dünya genelinde havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmelik ve yasalar

Türk Hukuku (SHY - YOLCU) - EC 261 – ANAC 400 – Montreal Sözleşmesi – ABD yasaları

Yolcu hakları ülkelere göre farklılık gösterir ancak bunlar temelde havayolu ile seyahat eden yolcuları koruyarak, rötarlı uçuşlar ve iptaller olması ya da eşyalarının kaybolması veya hasar görmesi durumunda yolculara uygun şekilde hizmet verilmesini ve tazminat almalarını sağlayan yönetmeliklerdir.

Eviniz neresi olursa olsun, havayolu ile seyahat ettiğinizde belirli haklarınız bulunmaktadır.

Hangi havayolu şirketiyle uçtuğunuza bakılmaksızın havayolu ile seyahat eden yolcu haklarına dair yönetmeliklerle korunursunuz; çoğu durumda da uçağınızın kalkış yaptığı bölgenin yönetmelikleri geçerli olur.

Ne yazık ki araştırmamıza göre havayolu ile seyahat eden tüm yolcuların %85’i uçuş haklarından haberdar değil. Bu da birçok yolcunun tazminat hakkını kaçırdığı veya daha azıyla yetindiği anlamına geliyor.

Yardıma hazırız.

AirHelp 2013’ten beri faaliyet göstermektedir. Dünyadaki en büyük yolcu hakları kuruluşuyuz ve bugüne kadar 16 milyonun üzerinde yolcuya yardımcı olduk.

Nereli olursanız olun ne kadar uçak gecikme tazminatı veya uçuş iptali tazminatı almanız gerektiğini öğrenin.

Türkiye’ye, Türkiye’den veya Türkiye içinde yapılan uçuşlarda, SHY-YOLCU yönetmeliği yolcu haklarını korur. Sivil havacılık yolcu hakları uyarınca, uçuş iptali, rötar veya biniş reddi durumunda, yönetmelik yolcuların ihtiyaçlarının karşılanmasını ve varış noktalarına ulaşmalarını sağlar. Ayrıca, iptaller veya biniş reddi konusunda 600 €’ya kadar tazminat kapısını açık bırakır. Türk hukukunun yolcu hakları konusunda Avrupa’da geçerli EC 261’e benzerlikleri kadar farklılıkları da bulunur. 

Önemli Noktalar:

• İptal ve Biniş Reddi: Yolcular, bu durumlarda 600 €’ya kadar tazminat alabilir.
  

• Rötarlar: Türkiye’deki yönetmelik, rötarlar için açıkça tazminat hakkı vermez. Ancak, rötar sırasında yolcuların ihtiyaçlarının karşılanması zorunludur.
  

• 5 Saatten Uzun Rötarlar: Yolcular yolculuklarından vazgeçip tam para iadesi alabilirler. Uçuş saati değişikliği yolcu hakları da yönetmelik kapsamındadır.

Türkiye havayolu yolcu hakları konusunda ilgili yazımızdan daha detaylı bilgi alabilirsiniz.

EC 261/2004, AB yasalarında sivil havacılık yolcu haklarını koruyan bir yönetmeliktir. Bu yönetmelik, hava seyahatinde beklenmedik durumlar yaşandığında aksaklığın nedeni havayolu şirketinin kontrolü dışında bir şey olmadığı sürece havayolu şirketlerini finansal olarak sorumlu tutar.

EC 261, yolcu haklarıyla ilgili en kapsamlı yasalardan biridir. Yolcuların nasıl bir hizmet alması gerektiğini açıklamanın yanı sıra havayolu şirketlerinin ödemesi gereken tazminat tutarının 250 ila 600 € olduğunu ve yolcuların ödeme alması gereken 3 saat üzeri rötarlı uçuşlar, en az 14 gün önceden bildirilmeyen, uçuş iptalleri ve biniş reddi gibi durumlarla ilgili koşulları belirtir.

AB’deki bir havaalanından kalkış yapan tüm yolcular EC 261 kapsamındadır. Ayrıca bazı koşullarda, dünyadaki başka bir noktadan Avrupa’ya uçan yolcular da EC 261 kapsamına dahil olabilir.

EC 261 hakkında daha fazla bilgi edinin veya EC 261 kapsamında tazminat hakkınız olup olmadığını kontrol edin.

Birleşik Krallık, 2020’nin sonunda AB’den çıkmadan önce AB’deki birçok yolcu hakkını Birleşik Krallık yasalarına ekledi. Bu, Birleşik Krallık’tan veya Birleşik Krallık havayolu şirketleriyle uçan yolcuların güçlü yolcu korumalarına sahip olduğu anlamına da gelir.

Uçuşlar 3 saatten fazla rötar yapar, iptal edilir veya fazla rezervasyon (overbooking) alırsa söz konusu aksaklık havayolu şirketinin kontrolü dışında olmadığı sürece yolcular hâlâ tazminat alma hakkına sahiptir.

En büyük değişikliklerden biri, Birleşik Krallık yasaları kapsamındaki tazminat tutarlarının İngiliz sterlini cinsinden ve 220 ile 520 £ arasında olmasıdır. Birleşik Krallık’ın gelecekte AB yasalarında yapılacak değişiklikleri yansıtması gerekmeyeceği için zaman içinde yasaların farklılaşma olasılığı yüksektir.

Uçuş tazminatına hak kazanıp kazanmadığınızı öğrenin.

Ne yazık ki uçuşunuzda rötar yaşanması, uçuş saati değişikliği veya uçuşunuzun iptal edilmesi durumunda uçak yolcu hakları hakkında ABD yasaları, Avrupa yasaları veya diğer uluslararası yasalar kadar kapsamlı değildir.

Ancak ABD yasaları biniş reddi alan kişilerin lehinedir: ABD’deki havayolu şirketlerinin uçuşlarında fazla rezervasyon (overbooking) yapma olasılığı Avrupa’daki havayolu şirketlerine göre daha yüksektir. Sonuç olarak, size tazminat alma hakkı veren güçlü yasalar bulunmaktadır. ABD’de overbooking nedeniyle binişiniz reddedilirse 1.350 $ tutarına kadar tazminat almaya hak kazanabilirsiniz. Daha fazla bilgi almak için fazla rezervasyon alan uçuşlarla ilgili tavsiyelerimize bakın.

Buna ek olarak ABD yasaları, ABD’de pistte bekleme veya bagaj sorunları yaşayan yolculara yardımcı olabilir.

ABD’deki havayolu ile seyahat eden yolcu hakları hakkında bilgi alın.

Brezilya’da havayoluyla seyahat eden herkes, 400 sayılı ANAC Kararı olarak bilinen Brezilya’nın Ulusal Sivil Havacılık Kurumu (ANAC) yolcu hakları yönetmeliği kapsamında korunur.

Bu yasalar; rötar, iptal veya uçuş planı değişiklikleri gibi sorunlar olduğunda havayolu şirketlerinin yolcularına karşı sorumluluklarını net bir şekilde belirtir. Havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına büyük özen göstererek şirketlerin bu konuda yolculara nasıl ve ne zaman destek sunması gerektiğini tam olarak belirtir.

Bir havayolu şirketi yolcularına gerekli desteği sunamazsa Brezilya Tüketiciyi Koruma Yasası, yolculara yaşadıkları aksaklık nedeniyle 10.000 R$ tutarına kadar tazminat talep etme hakkı tanır.

Brezilya’daki yolcu hakları hakkında daha fazla bilgi alın veya tazminat hakkınızı kontrol edin.

Montreal Sözleşmesi (veya MC99) dünya çapında 130’dan fazla ülkede kabul edilen çok taraflı bir anlaşmadır. Amacı, rötar veya bagaj sorunları durumunda havayolu şirketinin sorumluluğunu belirlemektir.

Bu yasa çok kapsamlı olmasa da birçok ülke, uluslararası uçuşlarda milyonlarca yolcuya temel haklar sunduğu için yönetmeliği tanımaktadır.

Rötar, iptal veya binişin reddedilmesi durumlarında MC99, beklenmedik masraflara karşı güvence sağlar. Örneğin önceden ödeme yaptığınız rezervasyonunuz yanar, bir otelde kalmak için fazladan ödeme yapmanız veya diğer beklenmedik giderler üstlenmeniz gerekirse yaklaşık 6.000 € tutarına kadar geri ödeme alabilirsiniz.

Montreal Sözleşmesi aynı zamanda uçuşlarda kayıtlı bagajla ilgili sorun yaşayan yolculara yardımcı olarak çantaları hasar gördüğünde, kaybolduğunda veya havayolu şirketinin hatası nedeniyle geciktiğinde 1.200 € tutarına kadar ödeme almalarına olanak tanır.

Montreal Sözleşmesi hakkında daha fazla bilgi alın.
AirHelp’in şu anda Montreal Sözleşmesi kapsamındaki hak taleplerini sadece AirHelp+ müşterileri için destekleyebildiğini unutmayın.

AirHelp, yolcuların hakları için mücadele eder. Rötar, iptal, overbooking ve kaçırılan aktarma uçuşu gibi uçuşlarda sıklıkla yaşanan aksaklıklarla karşılaştığınızda haklarınızı öğrenmenize ve adil bir şekilde tazminat almanıza yardımcı olabiliriz.

Ayrıca bagaj tazminatı gibi konuların yanı sıra yolcuların karşılaştığı havayolu şirketi grevleri ve iflaslar gibi sorunlar hakkında da bilgi ve tavsiyeler de sunuyoruz.

Uçuşumu gerçekleştiren havayolu şirketi iflas ederse hak talebinde bulunabilir miyim?

Uçuşunuzu gerçekleştiren havayolu şirketi iflas etmişse ve artık faaliyet göstermiyorsa ne yazık ki tazminat alma olasılığınız çok düşüktür. Bunun nedeni, yolcuların genellikle bir havayolu şirketinin iflas ettikten sonra borcunu ödemesi gereken uzun bir alacaklılar listesine son sıradan girmesidir. Ancak uçuşunuzu başka bir şirket gerçekleştirdiyse hakkınızı o şirketten talep edebilirsiniz.

Havayolu şirketinin uçuş planımı değiştirmesi ne anlama gelir?

Rötarlı veya iptal edilen uçuşlar için havayolu şirketi, uçuşu rezervasyon yaptığınız orijinal uçuş takviminden farklı bir saat veya tarihe yeniden planlayabilir. Yolcu olarak, bu yeni uçuş planını kabul etme veya para iadesi hakkı isteme hakkına sahipsiniz. Yeni uçuş planı size son dakikada (ör. AB’de kalkış zamanına 14 günden daha kısa bir süre varken) bildirilirse çeşitli faktörlere bağlı olmak üzere para iadesine ek olarak tazminata uygun olabilirsiniz.

Ortak uçuşum varsa tazminat alabilir miyim?

Aksaklık yaşanan uçuşunuz kriterleri karşılıyorsa tazminat alabilirsiniz. Genellikle ortak uçuşunuz varsa tazminatı ödeme sorumluluğu, rötar veya iptal sırasında uçuşu gerçekleştiren havayolu şirketine aittir. Aktarmalı uçuşlarınız aynı rezervasyonun parçasıysa ve AB’den kalkış yapıyorsa veya AB’deki bir havayolu şirketine aitse tazminat talep edebilirsiniz. Aynı zamanda aksaklığın tazminat koşullarını karşılaması gerekir.

Tazminat talebinde bulunmak için ne kadar sürem var?

Çoğu yasa uyarınca uçuş tazminatı hakkınızın belirli bir süresi vardır, bu nedenle hak talebiniz için geçerli Zamanaşımı Yasasını bilmeniz önemlidir. Yukarıda her biri için zaman aşımlarını tam olarak görebilirsiniz. Uçuşu gerçekleştirdiğiniz yer ve havayolu şirketinin merkez ofisinin bulunduğu yere bağlı olacağından, hak talebiniz için geçerli olabilecek farklı zaman aşımı süreleri olabileceğini bilmek önemlidir.

Uçuşum bir tatil paketinin parçasıysa rötar tazminatı veya iptal tazminatı talep edebilir miyim?

Evet, gerekli kriterleri karşıladığı sürece bu uçuşla ilgili hak talebinde bulunabilirsiniz. Havayolu şirketleri, yolcularının zararını tazmin etmekle yükümlüdür; bu nedenle bilet bir tatil paketinin parçası olarak satılmış olsa bile yasalar uygulanır. Tazminat Hakkı Kontrolü aracımızı kullanarak uygun olup olmadığınızı öğrenin veya havayolu şirketiyle iletişime geçin.

Online seyahat acentesi üzerinden rezerve ettiğim uçuş için tazminat alabilir miyim?

Evet, biletinizi nereden rezerve ettiğinizin önemi yoktur. Tek önemli olan, tazminat gerekliliklerini karşılamasıdır. 3 saat veya daha fazla rötar gerçekleşen ya da planlanan uçuş zamanına 14 günden kısa bir süre kala iptal edilen uçuşlar için tazminat talep edebilirsiniz. Havayolu şirketinin aksaklık konusunda kusurlu olarak kabul edilmesi de gerekir.

Rötarlı uçuşlar veya uçuş iptalinden sonra ek masraflarla ilgili hak talebinde bulunabilir miyim? Ne için hak talebinde bulunabilirim?

Sadece uçuşta yaşanan aksaklık sonrasında oluşan temel masraflar için hak talebinde bulunabilirsiniz. Örnek olarak şunlar verilebilir:

• Yiyecek ve içecek

• Otel rezervasyonları

• Ulaşım biletleri

Aksaklık yaşadıktan sonra ekstra masraflar için 2 seneye kadar hak talebinde bulunabilirsiniz. AirHelp+ üyesiyseniz ekstra masraflar için geri ödeme yardımı da sunuyoruz.

Rötarlı veya iptal edilen uçuşumun gerçekleşmesi için birkaç gün beklemek zorunda kalırsam yiyecek ve konaklama masraflarımı kim karşılar?

Uzun süreli rötarlarda ve uçuş saati değişikliklerinde havayolu şirketinin her zaman yemek ve konaklama, havaalanına gidiş-dönüş ulaşım ve iletişim olanaklarına erişim gibi ihtiyaçlarınızı karşılaması gerekir.

Uçuşumda rötar gerçekleşir veya uçuşum iptal edilirse otel rezervasyonlarıma ne olur?

Uçuşunuz EC 261 kapsamında tazminata uygunsa 600 € tutarına kadar tazminat alabilirsiniz. Aksaklık nedeniyle otelde kalmanız gerekirse bu masrafları da havayolu şirketinden talep edebilirsiniz. Bu nedenle faturalarınızı saklayın.

Ek olarak, AirHelp+ üyesiyseniz zorunlu masraflarınız için geri ödeme yardımı sunuyoruz

Alternatif uçuşumda uçuş sınıfım düşürüldüyse ne yapmalıyım?

Asıl uçuşunuz iptal edildiyse ve havayolu şirketi size sunduğu alternatif uçuşta uçuş sınıfınızı düşürdüyse (ör. business’tan ekonomi sınıfına) ilk bilet ücretinizin %30 ila %75’i kadar geri ödeme almanız gerekir. Bunun yerine uçuş sınıfınız yükseltildiyse havayolu şirketi yükseltme için sizden ekstra ücret alamaz. Uçuş sınıfının yükseltilmesi ve düşürülmesiyle ilgili haklar hakkında buradan daha fazla bilgi alabilirsiniz.

Uçuşumda rötar gerçekleşir veya uçuşum iptal edilir ve havayolu şirketi bana yoğun sezonda kalkış yapan alternatif bir uçuş sunarsa fazladan ödeme yapmam gerekir mi?

Havayolu şirketinin sunduğu alternatif uçuş yoğun sezondaysa ek ücret ödemeniz gerekmez. Hatta bazı durumlarda, havayolu şirketinin gerekli koşulları karşılaması durumunda tazminata uygun olabilirsiniz.

Gelecekteki bir uçuşta yaşanabilecek rötar veya iptallere karşı kendimi nasıl koruyabilirim?

Seyahat sigortası alarak gelecekteki uçuşlarınızı koruma altına alabilirsiniz.

Ayrıca tazminat, kayıp bagaj veya para iadesi konusunda yardıma ihtiyacınız varsa AirHelp+ üyesi olabilirsiniz. AirHelp+, birçok uçuş sorunuyla ilgili destek sunar ve uçuşunuzda rötar veya iptal ile karşılaşmadan önce, sonra veya bu aksaklıklar sırasında gerçek zamanlı tavsiye alabileceğiniz özel bir canlı sohbete erişebilirsiniz.

Almayı hak ettiğim tazminat tutarını öğrenmek için 2 havaalanı arasındaki mesafeyi nasıl hesaplarım?

Hak kazandığınız tazminat tutarı çeşitli faktörlere bağlıdır. Bunlar sadece uçuşunuzun mesafesini değil, aynı zamanda rötar gerçekleşen saat sayısı, havayolu şirketinin aksaklıktan sorumlu olup olmadığı ve kalkış noktanızın neresi olduğu gibi faktörleri içerir. Çok sayıda faktör söz konusu olduğundan, hak kazandığınız tazminat tutarını kontrol etmenin en kolay yolu basit Tazminat Hakkı Kontrolü aracımızı kullanmaktır.

Havayolu şirketiyle anlaşmazlık yaşarsam ne yapabilirim?

Anlaşmazlık yaşamanız durumunda birkaç seçeneğiniz vardır: Tazminatla ilgili anlaşmazlıklar için doğrudan havayolu şirketinden hak talebinde bulunabilir veya AirHelp ile bir hak talebi başlatabilirsiniz. Hak talebinizi haksız yere reddetmeleri durumunda, havayolu şirketinden ayrı bağımsız veri sistemlerine sahip olduğumuz için AirHelp ile tazminata uygun olup olmadığınızı öğrenebilirsiniz. Daha zorlu durumlarda davayı yasal uzmanlarımıza devretmemiz gerekebilir. Para iadesiyle ilgili anlaşmazlıklar için ülkenizdeki Avrupa Tüketici Merkezi (ECC Net) ile iletişime geçebilirsiniz. AirHelp+ üyesiyseniz size para iadesi yardımı da sağlayabiliriz.

Havayolu şirketi tazminatımı ödemeyi reddederse kimden yardım alabilirim?

Havayolu şirketi, hak ettiğiniz tazminatı ödemeyi reddederse bu durumu mahkemeye taşımanız gerekebilir. Neyse ki hak talebinizi AirHelp ile başlatırsanız tüm yasal prosedürleri sizin adınıza yürütebiliyoruz. Kazanamazsak ücret ödemiyorsunuz ilkesiyle çalışıyoruz, yani sadece tazminat alırsanız ödeme alıyoruz.