Türkiye’de Havayolu ile Seyahat Eden Yolcu Hakları: Geçerli Yönetmelik ve Tazminatlar

Uçuşunuz Türkiye’ye, Türkiye’den veya Türkiye içinde mi? Öyleyse Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Türkiye’de Geçerli Yönetmelik (SHY-YOLCU) koruması altına girersiniz. Bu ne anlama geliyor? Uçuşunuz iptal edilir, rötar yapar veya binişiniz reddedilirse bu yönetmelik, ihtiyaçlarınızın karşılanmasını ve varış noktanıza ulaşmanızı sağlar. Ayrıca bazı iptaller veya biniş redleri için Türk Lirası cinsinden olmak üzere 600 €’ya kadar tazminat da talep edebilirsiniz.

Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü, Türkiye’de uçuş gerçekleştiren tüm havayolu şirketlerinin uyması gereken kuralları belirler. Bunlara Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Türkiye’de Geçerli Yönetmelik (SHY-YOLCU) dahildir.

Diğer birçok ülkede olduğu gibi bu yönetmelikler, havayolu ile seyahat eden yolculara nasıl davranılacağına ilişkin standartları belirler. Uçuşların planlandığı gibi gerçekleştirilmemesi durumunda havayolu şirketlerinin yolcularının ihtiyaçlarını karşılayarak yiyecek, içecek ve konaklamaya erişmelerini sağlamasını gerektirir. Ayrıca havayolu şirketlerinin yolcularını son varış noktalarına ulaştırma (veya tam ve adil para iadesi yapma) sorumluluğunu kontrol eder ve uçuş iptalleri ve biniş retleri olması durumunda yolculara tazminat alma hakkı verir.

Türkiye’deki havayolu ile seyahat eden yolcu hakları Avrupa’daki EC 261 Yönetmeliğinden önemli ölçüde etkilenir ve yolcular için benzer bir tazminat standardı ve güçlü koruma sağlar.

Havayolu ile Seyahat Eden Yolcu Haklarına Dair Türkiye’de Geçerli Yönetmelik, yolcuların uçuş iptalleri ve biniş redleri için 600 €’ya kadar tazminata hak kazanabileceğini söyler.

Türkiye’de geçerli yönetmeliğe göre alabileceğiniz tazminat miktarlarını aşağıda görebilirsiniz:

Türkiye’de havayolu ile seyahat eden yolcu haklarından kimler yararlanabilir?

Türkiye’de havayolu ile seyahat eden yolcu hakları kapsamına hangi durumlar dahildir?

Mücbir Sebep nedir ve ne anlama gelir?

Havayolu şirketleri hangi bilgileri sağlamalıdır?

Türkiye yasaları kapsamında havayolu şirketleri ne tür ihtiyaçları karşılamalıdır?

Alternatif uçuş mu para iadesi mi alacağım?

Türkiye’de geçerli yolcu hakları, kısıtlı hareket kabiliyeti veya özel ihtiyaçları olan yolculara hangi hakları verir?

Türkiye yasaları tek başına seyahat eden çocuklarla ilgili ne söylüyor?

Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu hakları, uçuş sınıfının yükseltilmesi ve düşürülmesi hakkında ne söylüyor?

Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu hakları başka neler söylüyor?

Türkiye’de havayolu ile seyahat eden yolcu haklarından kimler yararlanabilir?

Türkiye’deki yolcu hakları, Türkiye’deki bir havaalanından kalkış yapan tüm havayolu şirketleri veya bir Türk havayolu şirketiyle Türkiye’deki bir havaalanına gelen herkes için geçerlidir. Bu yasa havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmelik kısaltılmış adıyla da SHY - YOLCU olarak da geçer.

Uyruğunuz, yaşınız ve biletinizi alma yönteminiz önemli değildir. Türkiye’de geçerli yolcu hakları herkes için geçerlidir. Sadece onaylanmış bir rezervasyonunuzun olması ve zamanında havaalanına gitmek ve check-in yapmak gibi havayolu şirketinin kurallarına uymuş olmanız gerekir.

Türkiye’de havayolu ile seyahat eden yolcu hakları kapsamına hangi durumlar dahildir?

Türk hukukuna göre yolcu hakları aşağıdaki aksaklık türleri için geçerlidir:

Uçuş iptalleri

Türkiye’de geçerli yönetmeliğe göre, havayolu şirketiniz uçuşunuzu iptal ederse size varış noktanıza giden alternatif bir uçuş sunmalı (veya isterseniz para iadesi yapmalı), gecikme süresine göre size yiyecek, içecek ve konaklama sağlamalı ve uçuşunuzu kalkışa 2 haftadan kısa bir süre varken iptal etmesi durumunda Türk Lirası cinsinden 600 €’ya kadar tazminat ödemelidir.

Biniş reddi

Türkiye’deki yolcu haklarına göre, havayolu şirketinin bazı yolcuların uçağa binişini reddetmek zorunda kalacağını öngörmesi halinde öncelikle koltuklarından vazgeçecek gönüllüler bulmaya çalışması gerekir.

Hiçbir yolcu gönüllü olmazsa havayolu şirketi, kimin uçağa binişinin reddedileceğini seçme hakkına sahip olur. Eğer bu şanssız yolculardan biriyseniz bilmeniz gerekenler şunlardır: Size alternatif bir uçuş (veya tam para iadesi), ihtiyaçlarınızı karşılama olanağı (yemek ve konaklama gibi) ve Türk Lirası cinsinden 600 €’ya eş değer tazminat vermek zorundadırlar.

Rötar yapan uçuşlar

Çok benzer EC 261 sayılı Avrupa yönetmeliğinin aksine, Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu hakları, yolculara uçuş rötarları için açıkça tazminat hakkı vermemektedir.

Türkiye uçuşunuz rötar yaptıysa yine de Tazminat Hakkı Kontrolü aracımızı kullanabilirsiniz. Böylece, diğer yasalar kapsamında hak talep edip edemeyeceğinizi size bildiririz.

Ancak Türkiye’de geçerli yasalar, uçuş rötarı yaşayan yolcuların rötar sırasında ihtiyaçlarının karşılanması gerektiğini ve rötarın 5 saatten uzun sürmesi halinde yolculuklarından vazgeçme ve tam para iadesi alma seçeneğine sahip olduklarını söylüyor.

Mücbir Sebep nedir ve ne anlama gelir?

Türkiye’deki uçak yolcu hakları, havayolu şirketinin hatası olan aksaklıklar ile havayolu şirketinin kontrolü dışında olan istisnai durumlar olan mücbir sebeplerden kaynaklanan aksaklıklar arasında ayrım yapar.

Bazı mücbir sebep örnekleri:

• Aşırı kötü hava koşulları

• Yanardağ patlaması

• Savaşlar veya terör tehditleri

Bu önemlidir, çünkü uçuşunuzda yaşanan rötar veya biniş reddi mücbir bir sebepten kaynaklanıyorsa havayolu şirketinin tazminat ödemesi gerekmez ancak yine de ihtiyaçlarınızı karşılamaktan ve ileriye dönük ulaşımınızdan sorumludur.

Havayolu şirketleri hangi bilgileri sağlamalıdır?

Türkiye’de havayolu ile seyahat eden yolcu hakları uyarınca, havayolu şirketlerinin aşağıdaki metni İngilizce ve Türkçe olarak check-in kontuarında veya biniş kapısında göstermesi gerekir:

Binişinizin reddedilmesi, uçuşunuzun iptal edilmesi veya en az iki saat rötar yapması durumunda size sağlanacak hizmete ilişkin haklarınızı belirten metni lütfen check-in kontuarından veya biniş kapısından talep edin.

Ayrıca havayolu şirketi uçağa binmenizi reddeder veya uçuşunuzu iptal ederse size hakkınız olan tazminat ve yardım hakkında da bilgi veren yazılı bir bildirim sağlamakla yükümlüdür.

Türkiye yasaları kapsamında havayolu şirketleri ne tür ihtiyaçları karşılamalıdır?

Uçuşunuz iptal edilirse, fazla rezervasyon yapılırsa veya rötar yaparsa havayolu şirketinin siz uçağa binene kadar temel ihtiyaçlarınızı karşılama yükümlülüğü vardır.

Size sunulması gereken olanaklar:

• Her zaman: İletişim (2 telefon görüşmesi, faks veya e-posta)

• 2-3 saat arasında: Sıcak ve soğuk içecekler

• 3-5 saat arasında: Yemek (kahvaltı veya öğle yemeği)

• 5 saat ve üzeri: Günün saatine uygun ek içecekler, atıştırmalıklar ve yemekler

Rötar gece boyunca sürecekse havayolu şirketi size konaklama ve gerekirse transfer sağlamalıdır.

Rötar durumunda, bu hakların ancak belirli bir gecikme süresinden sonra devreye girdiğini belirtmeliyiz:

Alternatif uçuş mu para iadesi mi alacağım?

Türkiye’de geçerli yolcu hakları, tüm uçuş iptali veya biniş reddi durumlarında para iadesi veya varış noktanıza alternatif bir uçuş alma hakkınız olduğunu söyler.

Kanun aşağıdaki 3 seçeneği ana hatlarıyla açıklamaktadır:

1. En kısa sürede bir alternatif uçuş

2. Size uygun başka bir tarihte alternatif uçuş

3. Uçak bileti için başlangıçta ödediğiniz ücretin tamamının iadesi

Rötar 5 saatten fazla sürdüğünde para iadesi talep edebilirsiniz. Ancak bu, rötar yapan uçuşta seyahat etmemeyi kabul ettiğiniz anlamına da gelir. Aktarmalı bir uçuşun ilk ayağında seyahat etmiş olmanız ancak devam etmek istememeniz durumunda, kalkış noktasına ücretsiz olarak geri gönderilirsiniz ve yine de para iadesi alırsınız.

Türkiye’de geçerli yolcu hakları, kısıtlı hareket kabiliyeti veya özel ihtiyaçları olan yolculara hangi hakları verir?

Yasalar, havayolu şirketlerinin hareket kabiliyeti kısıtlı kişilere ve onlara eşlik eden kişiye (veya kayıtlı destek köpeğine) öncelik vermesi gerektiğini söylüyor.

Biniş reddi, iptal veya rötar gibi aksaklıklar yaşanması halinde, hareket kabiliyeti kısıtlı kişilerin ihtiyaçları hak ettikleri şekilde mümkün olan en kısa sürede karşılanmalıdır.

Yasa ayrıca görme engelli kişiler için uygun iletişim yöntemlerinin sağlanması gerektiğini belirtmektedir.

Türkiye yasaları tek başına seyahat eden çocuklarla ilgili ne söylüyor?

Yolcu hakları kapsamında havayolu şirketleri yalnız seyahat eden çocuklara da öncelik vermek zorundadır. Aksaklıklar olması durumunda çocukların ihtiyaçları hak ettikleri şekilde mümkün olan en kısa sürede karşılanmalıdır.

Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu hakları, uçuş sınıfının yükseltilmesi ve düşürülmesi hakkında ne söylüyor?

Havayolu şirketi tarafından uçuş sınıfınız yükseltilirse size güzel bir haberimiz var: Türkiye’de uçak yolcu hakları kapsamında havayolu şirketi sizden bunun için ödeme yapmanızı isteyemez.

Buna karşılık yasalar, herhangi bir nedenle havayolu şirketi tarafından uçuş sınıfınız düşürülürse size tazminat ödenmesi gerektiğini söyler. Bu durumda havayolu şirketi size ek olarak bilet fiyatları arasındaki farkı (satın aldığınız gündeki) ödemelidir, ek olarak:

Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu hakları başka neler söylüyor?

Yasalar, yolcuların maddi tazminat alma hakkına sahip olduğu konusunda açıktır. Havayollarının size nakit, banka transferi veya çekle ödeme yapabileceğini belirtir. Sadece siz kabul ederseniz size seyahat kuponu veya diğer hizmetler ile ödeme yapabilirler.

Türkiye’de geçerli yönetmelikteki (SHY-YOLCU) tutarlar Türk lirası yerine Euro cinsinden verilmiştir. Döviz kurlarıyla ilgili tartışmaları ortadan kaldırmak için yasa, biletin satın alındığı günkü Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası döviz kurunun kullanılması gerektiğini söylüyor.

Yönetmelikler, diğer yasalar kapsamında tazminat talep edebileceğinizi onaylamakta ve Türkiye’de geçerli havayolu ile seyahat eden yolcu haklarının diğer yasalar kapsamında veya diğer sorumlu taraflardan tazminat alma haklarınızı etkilemediğini belirtmektedir. Ancak bunun havayolu şirketinden iki kez tazminat talep edebileceğiniz anlamına geldiğini düşünmeyin! Yönetmelik ayrıca, başka bir yerde talep ettiğiniz tazminat tutarının, SHY - YOLCU hakları kapsamında talep ettiğiniz tutardan düşülebileceğini söylüyor.

Bir uçuşun mesafesiyle ilgili karışıklığı önlemek için yönetmelik, mesafenin büyük daire seyri kullanılarak hesaplanması gerektiğini belirtmektedir.

Son olarak SHGM yolcu hakları yönetmeliği, havayolu şirketinin yolcuları her zaman kararlaştırılan varış noktasına ulaştırmasının önemine de değinmektedir. Bu nedenle, uçuşunuzun varış noktasının değişmesi gerekirse (endişelenmeyin, bu nadir bir durumdur ve genellikle sadece bazı mücbir sebeplerden dolayı olur) havayolu şirketi, her zaman sizi ve diğer yolcuları asıl varış noktanıza taşımaktan sorumludur.

Türkiye yasaları kapsamında tazminat almaya hakkınız olduğunu düşünüyorsanız doğrudan havayolu şirketine başvurabilirsiniz.

Alternatif olarak, AirHelp sizi bu zahmetten kurtarmak için talepte bulunmanıza yardımcı olabilir. Uçuşunuzu Türkiye’de geçerli haklar dahil olmak üzere, birçok havayolu ile seyahat eden yolcu hakları yönetmeliğine göre kontrol edecek ve size başarılı bir talep süreci ve adil tazminat almanız için en yüksek şansı sunan yasalara göre ilerleyeceğiz.

Sorumluluk reddi:

Havayolu ile seyahat eden yolcu haklarınızı doğru ve basit bir şekilde açıklamak için her türlü çabayı gösteriyoruz, ancak bilgilerimizin her zaman hatasız veya güncel olduğunu garanti edemeyiz. Açıklamalarımızın hukuki tavsiye niteliği taşımadığını lütfen unutmayın.